ICT IN DE WOLKEN
Amsterdam, november 2012
Inleiding
Onze samenleving digitaliseert in hoog tempo. Inspelen op de mogelijkheden, die deze digitalisering biedt, creëert meerwaarde in vrijwel alle sectoren van onze economie en samenleving. ICT levert de technologie daarvoor en is daarmee de “big enabler” van onze welvaart en ons welzijn.
De Metropool Regio Amsterdam (MRA) beschikt over een uitstekende uitgangspositie om een voorhoedepositie in te nemen in die digitale wereld. Het beschikt over de infrastructuur, de kennis, burgers, die ontvankelijk zijn voor digitale ontwikkelingen en in principe ook over een ambiance die aantrekkelijk is voor het aantrekken van creatief talent. Om de potentie waar te maken één van de topregio’s te zijn in de digitale wereld, gaat de MRA een beleid voeren waarin ICT-talent de kans krijgt zich te ontwikkelen en te ontplooien. Het idee is dat er in de MRA een klimaat ontstaat waardoor het, net zoals de Silicon Valley, een ‘place to be’ is voor startende technologie en internetbedrijven. Een broedplaats voor succesverhalen a la Apple, Youtube, Google, Facebook en Twitter. Het onderwijs speelt hierin een sleutelrol. Eén van de acties om dit doel te bereiken is de start van het project ICT in de wolken.
MISSIE
‘ICT in de wolken’ is een plek voor jong ICT-talent in de Metropool Regio Amsterdam. Op elke school lopen potentiele whizzkids rond die al vroeg verslingerd zijn aan alles wat met computers te maken heeft. Ze zijn in alle sectoren van ons voortgezet onderwijs te vinden; vmbo, havo en vwo. Dit talent – waarvan analyse aantoont dat het er niet alleen is, maar wacht om uitgedaagd te worden – gaan we vroegtijdig opsporen en verder ontwikkelen. We creëren een uitdagend onderwijsaanbod voor jongeren, met open verbindingen naar vervolgopleidingen en ICT-bedrijven. “ICT in de wolken’ is niet alleen een broedplaats voor jong talent, maar is ook een laboratorium voor nieuwe vormen van digitaal onderwijs.
ICT IN DE WOLKEN
Het project ‘ICT in de wolken’ is een initiatief van de Montessori Scholengemeenschap Amsterdam (MSA), een scholengemeenschap met 3500 leerlingen verdeeld over vijf scholen. De MSA werkt hierin samen met partners uit het onderwijs -ROC, HvA, UvA en VU – en het bedrijfsleven – KLM, IBM, XS4all, Cisco, Alliander en Triodor –en de gemeente Amsterdam.
Het project krijgt een structurele plaats in de vrije ruimte programma’s van de scholen. De deelnemers
bestaan uit leerlingen van het vmbo/mavo/havo/vwo van MSA-scholen. Er is beperkt plek en de selectie is streng; alleen de meest enthousiaste en gemotiveerde meiden en jongens komen in aanmerking. De selectie geschiedt op basis van een motivatiebrief en een individuele intake.
De geselecteerde leerlingen gaan in een ontwerplab met de allernieuwste apparatuur aan de slag met het
ontwerpen van games, programmeren van robots, ontwikkelen van apps en het vormgeven en bouwen van websites. Daarnaast staan er excursies naar interessante bedrijven en landelijke en internationale wedstrijden voor robotica op het programma. De subsidie die het project ondersteunt is voorlopig voor één jaar. Er is goede hoop dat het driejarig traject ook na het eerste jaar volledig door de overheid en partners wordt ondersteund.
Uitgangspunten ‘ICT in de wolken’
De uitgangspunten zijn de volgende:
- Voor minimaal een jaar nemen de leerlingen deel aan een vervangend programma voor een deel van
de gewone lessen. Bij voldoende subsidie wordt het project verlengd met het excellentieprogramma; - De leerlingen van vwo, havo, mavo en vmbo krijgen deels op hun eigen school les, maar komen eens
in de week samen in het ontwerplab. - In projectvorm wordt gewerkt aan realistische applicaties, waardoor de link met en inbreng van het
bedrijfsleven mogelijk en zinvol is. - Het project geeft aandacht aan het ontwikkelen van ondernemerschap.
- Het programma brengt de leerling in contact met vooraanstaande ICT bedrijven en vervolgopleidingen en geeft de leerling inzicht in de beroepsmogelijkheden in de ICT-sector.
- De leerlingen krijgen begeleiding van studenten uit het MBO, HBO en universiteit.
- Deelname aan het programma maakt voor de leerling de doorstroom naar vervolgopleidingen
makkelijker; - Inhoud, didactiek en leerlijnen zijn gericht op het ontwerpen, maken en testen van IT applicaties, met veel aandacht voor de ontwerpfilosofie. Het nut en de gebruiker staan daarbij centraal. Daarnaast is er veel aandacht voor Creatieve ICT, zoals webdesign, app ontwikkeling, game design en fototechniek. De focus ligt op projectonderwijs en de uitvoering van praktijkgerichte opdrachten, zoals:
- Object georiënteerd programmeren – tevens ontwerp van OO applicaties;
- Gamedevelopment met een developmentkit (zoals de Unreal Tournament Development kit);
- Apps ontwikkelen voor de smartphone;
- Robotica waarbij meegedaan wordt aan landelijke en internationale wedstrijden;
- Webdevelopment (zowel server-side, als client-side);
- Toepassingen waarin de nauwe verbinding tussen ICT en content tot uitdrukking komt.
PROJECTORGANISATIE
De opzet van het project is een driejarig programma voor vwo en vmbo en een tweejarig programma voor
mavo en havo. De vervolgopleidingen zijn nauw betrokken bij de ontwikkeling van het inhoudelijke
programma. Zo zorgen zij dat de differentiële leerwegen aansluiten bij de gewenste profielen van het hoger onderwijs en bij geconstateerde knelpunten op de arbeidsmarkt. Bij het samenstellen van de modules is goed gekeken naar een programma wat zowel jongens als meiden aanspreekt. De nadruk ligt daarom sterk op Creatieve ICT, zoals webdesign, app ontwikkeling, game design en fototechniek.
Voor de vmbo leerlingen van het MCO zijn de lessen onderdeel van het vak Technologie of van het sectorvak. Voor de mavo leerlingen van het MLA zijn de lessen onderdeel van het programma Toekomst voor Talent. Havo en vwo leerlingen van CML en MLA volgen dit excellentieprogramma in plaats van de reguliere informaticalessen. Van alle leerlingen wordt een extra inzet boven op het reguliere programma gevraagd.
Flipping the classroom
De leerstof wordt aangeboden via ‘flipping the classroom’. In een flipped classroom luisteren en kijken
leerlingen thuis naar de uitleg van de lesstof op het moment dat zij daar aan toe zijn. De uitleg is digitaal,
bijvoorbeeld een filmpje of digitale presentatie. In de les of in het ontwerplab komt zo tijd vrij voor opdrachten, onderzoek doen, in groepjes werken , etc. Studentassistenten van vervolgopleidingen ondersteunen zowel bij uitvoering van het programma, als bij het ontwikkelen van het lesmateriaal.
ICT in de wolken
Werken ‘in the cloud’ maakt het mogelijk om met anderen op afstand te werken, en om begeleiding effectief te realiseren. Leerlingen kunnen daarmee ook vanuit huis werken en eigen apparatuur (bijv. iPad) gebruiken. Dit maakt het mogelijk om een deel van de buitenschoolse ondersteuning (experts) eenvoudig te organiseren. Op termijn ontstaan er kansrijke mogelijkheden om ook andere scholen via de cloud te laten aanhaken.
Ontwerplab
Het ontwerplab krijgt een fysieke plaats in één van de scholen van de Montessori Scholengemeenschap
Amsterdam. Er is geïnvesteerd in een adequate infrastructuur: inrichting van lokalen en ontwerplab met de allernieuwste apparatuur en technische mogelijkheden. Het ontwerplab heeft een ICT-infrastructuur die het onder andere mogelijk maakt games te ontwerpen, robots te bouwen en apps te ontwikkelen.
ROL VERVOLGOPLEIDINGEN EN ICT-BEDRIJVEN
Vervolgopleidingen en ICT bedrijven spelen een belangrijke rol in dit project. Gedacht wordt aan individuele leerroutes en groepsopdrachten, waarin leerlingen zich oriënteren op een vervolgopleiding en/of toekomstig beroep. In samenwerking met buitenschoolse partners, vervolgopleidingen en ICT-bedrijven worden verdiepingstrajecten uitgewerkt. Er worden per partner over actuele thema’s readers ontwikkeld en digitaal beschikbaar gesteld aan de leerlingen. Leerlingen kiezen – afhankelijk van interesse – een thema – en verdiepen zich hierin. Elke partner maakt tijd van experts vrij voor inhoudelijke ondersteuning en beantwoording van vragen.